नदीकाठी भटकणारी माणसं

नदीकाठी भटकणारी माणसं
नेहमी एका हलत्या घरातून
मावळतीचं आकाश पाहतात
निळाईवर उगवलेला शोधून ठेवतात
खुणेचा तारा एकुलता
आणि जातील तिथे
अंगणात निनावी दाणापाणी ठेवता

नदीकाठी भटकणार्‍य़ा माणसांना
नेहमी उपलब्ध नसतात
पैलतीरावर नेणारे पूल
ते डोळ्यातल्या डोळ्यात
सुकवू पाहतात ऐलतीराची कासावीस

नदीकाठी भटकलेल्या माणसांना
अस्थी निर्माल्य आणि पानदिव्यांचे
हेलकावे आठवतात
मृत्य़ू श्रद्धा आणि फ़डफ़डत्या जीवनयात्रेचं
प्रतीक म्हणून

नदी सुकून जाते
तेव्हा माणसं तडफ़डून
आपल्या रक्तवाहिन्या चाचपतात
वाळू उकरतात
आणि झोपेत आई आई म्हणून ओरडतात

नदीकाठी भटकणारी माणसं
रस्ता भरकटतात भाकरीसाठी कधीतरी
त्यांना माहीत नसतात भयभीत सशांसारखेच
रस्ते ओलांडण्याचे नियम
ते उड्डाणपुलाखाली वाकून वाकून पाहतात
नदीशी आपल्याच भावंडांनी
केलेल्या विश्वासघाताचं काळंकभिन्न पाणी

घास तर अडतोच घशात अशावेळी
लेकीच्या संसाराचं वाटोळं झालेलं पाहून
परत फ़िरणार्‍या बापासारखे
जंगलाच्या दिशेनं चालू लागतात
नदीकाठी भटकणारी उदास माणसं
                            श्रीधर नांदेडकर